De Minister-president
Ministerie van Algemene Zaken
Postbus 20001
2500 EA Den Haag
PETITIE
Eijsden 22 juni 2021
Geachte Minister-president en Ministerraad,
De grensgemeente Eijsden-Margraten wordt wat betreft natuur en milieu ernstig bedreigd door een relatief groot aantal vervuilende industrieën en infrastructurele ontwerpen. Dit brengt ernstige schade toe aan de gezondheid van de inwoners.
Wij doen een dringend beroep op het demissionaire en het nieuw te vormen kabinet om hierover zo spoedig mogelijk met de betrokken Belgische autoriteiten in overleg te treden.
Het bijgevoegde artikel in NRC van 28 april 2021[1] en de publicatie in TSG 2018 geven de ernst van de problematiek duidelijk weer. De problematiek beperkt zich niet tot de grensgemeente Eijsden-Margraten maar betreft de gehele grensregio Zuid-Limburg.
Samengevat gaat het om onderstaande – huidige en toekomstige – bronnen van milieuvervuiling, natuurbeschadiging, en aantasting van de volksgezondheid:
- Liège Airport met reeds bestaande grote overlast en met uitbreidingsplannen naar 180 vrachtvliegtuigbewegingen per etmaal zonder nachtslot – ernstige slaapstoornissen in onze gemeente zijn hiervan het gevolg en slaapstoornissen leiden tot ernstige aantasting van gezondheid en kwaliteit van leven[3];
- Maastricht Aachen Airport, toekomstige groeimogelijkheden beschreven in de rapportage van Pieter van Geel getiteld Op zoek naar verbinding. Deze bevat geen doorrekening van gevolgen voor natuur, milieu en volksgezondheid. De lawaaioverlast heeft bewezen negatieve gevolgen voor gezondheid[4];
- Plan van Bee Green Wallonia NV voor de bouw van een biomassacentrale in Lixhe ten faveure van cementfabriek CBR die per jaar 170.000 ton bewerkt houtafval, categorie B, kan verbranden[5];
- Cementfabriek CBR in Lixhe waar jaarlijks 1,2 miljoen kubieke meter mergel wordt afgegraven (CBR is onderdeel van moederconcern Heidelberg Cement Group) en de uitbreidingsplannen van CBR om 107,5 ha af te gaan graven in Belgisch buitengebied Kanne, Zussen en Eben-Emael;
- In Tihange (56 km ten zuiden van Eijsden) staan drie kerncentrales langs de rechteroever van de Maas, in eigendom van energiebedrijf Engie Electrabel en Luminus (SPE). Over de veiligheid van de kerncentrale maken de inwoners van Eijsden-Margraten zich grote zorgen, ook al oordeelde de rechter in 2015 dat de kerncentrale, na sluiting in 2012 vanwege (vermeende) beschadiging in het omhulsel van de kernreactor van Tihange 2, herstart kon worden.
Naast bovengenoemde milieubronnen kent Eijsden ook andere vervuilers waar we momenteel weinig aan kunnen veranderen, zoals de dieselvrachtvaart op het Albertkanaal, de A2 dwars door de gemeente Eijsden-Margraten, het industrieterrein in Eijsden met o.a. EverZinc Nederland B.V. en Umicore Nederland B.V. voor de vervaardiging van anorganische basischemicaliën, en de Knauf Isolatiefabriek in Visé.
Opgeteld dragen deze bronnen bij aan ernstige luchtverontreiniging en geluidhinder in de Zuid-Limburgse grensregio; de risico’s van de kerncentrale vanwege afgegeven veiligheidsgaranties niet meegerekend. De bevolking maakt zich grote zorgen over de gevolgen hiervan voor natuur, milieu en volksgezondheid van huidige en toekomstige generaties.
De uitbreidingsplannen van de luchthaven Luik-Bierset doen onze bezorgdheid toenemen, en terecht, dat moge duidelijk zijn. Ook de plannen voor de bouw van een biomassacentrale en het afgraven van mergel in het Belgische buitengebied van meer dan 100 ha verontrusten ons zeer.
Politieke interesse in grensgebieden is in het algemeen bijzonder laag[6]. Toch willen wij u vanuit de universitaire gemeenschap indringend en met klem vragen aandacht te gaan geven aan het behoud van dit landschappelijk fraaie grensgebied en risico’s voor de volksgezondheid zo maximaal mogelijk weg te nemen. De regio kent immers al een hardnekkige gezondheidsachterstand, resulterend in een kortere (gezonde) levensverwachting, meer chronische aandoeningen en hogere zorgkosten[7] [8].
Normering van luchtverontreiniging en geluidhinder zijn in Europees verband vastgesteld, maar de EU-normen voor PM10 en PM 2,5 liggen een factor twee hoger dan de gezondheidskundige normen die de WHO adviseert[9]. En daarnaast spelen piekbelastingen en temporele en spatiële variatie door meteorologische omstandigheden mee waardoor zelfs de EU-normen regelmatig worden overschreden. Kortom, wij maken ons grote zorgen en hopen dat u, ondanks de demissionaire staat van uw minsterraad, ons verzoek serieus neemt en met urgentie oppakt.
Daarom vragen wij u en uw ministerraad om de uitbreidingsplannen van Luik-Bierset en de plannen voor de biomassacentrale en de afgravingen aan te grijpen om overleg te voeren met de Belgische autoriteiten over de gevolgen voor natuur, milieu en volksgezondheid van onderstaande zaken:
Daarnaast vragen wij u om in overleg te treden met de Provincie Limburg over de toekomst van Maastricht Aachen-Airport in het licht van de blijvende milieuoverlast en geluidhinder boven Maastricht en omliggende dorpen.
Ondertekenaars van deze petitie zijn:
Prof. dr. ir. Maria Jansen, hoogleraar populatiegericht gezondheidsbeleid, Universiteit Maastricht
Mede namens
Prof. dr. Sandra Beurskens, hoogleraar doelgericht meten in de zorgpraktijk, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Rob de Bie, hoogleraar Physiotherapy Research, Universiteit Maastricht
Prof. dr. ir. Wiebe Bijker, emeritus hoogleraar Techniek en samenleving, Universiteit Maastricht en professor of Technology & Society, Norwegian University of Science and Technology, Trondheim
Prof. dr. Hans Bosma, hoogleraar Sociale Epidemiologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Piet van den Brandt, hoogleraar Epidemiologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Wim Buurman, emeritus hoogleraar Metabolisme en Immuniteit, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Hugo ten Cate, hoogleraar in Clinical Thrombosis and Haemostasis, Universiteit Maastricht, Adjunct Professor, Center for Thrombosis and Haemostasis, Gutenberg University Medical Center, Mainz, Germany
Dr. Matthew J. Commers, universitair hoofddocent European Public Health, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Pieter C. Dagnelie, onderzoeker, Universiteit Maastricht
Dr. ir. Martien van Dongen, universitair hoofddocent Epidemiologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Silvia Evers, hoogleraar Public Health Technology Assessment, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Ton de Goeij, emeritus hoogleraar of Curriculum Development, oud-directeur artsopleiding FHML, Universiteit Maastricht
Dr. Christel van Gool, universitair docent Epidemiologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Frans Feron, emeritus hoogleraar Sociale Geneeskunde in het bijzonder Jeugdgezondheidszorg, Universiteit Maastricht
Dr. Frits Franssen, longarts Maastricht UMC en lid van Raad van Bestuur van CIRO, Horn
Prof. dr. Guido R.M.M. Haenen, hoogleraar Redox Modulation in Pharmacological and Toxicological Processes, Maastricht University
Prof.dr. Joep Geraedts, emeritus hoogleraar Genetica en Celbiologie, Universiteit Maastricht
Dr.ir. Geja Hageman, universitair docent Farmacologie & Toxicologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Ernst Homburg, emeritus hoogleraar Geschiedenis van de Chemische Industrie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Tim Huijts, hoogleraar Sociologie, Maastricht University en Norwegian University of Science and Technology
Prof. dr. Anita Jansen, hoogleraar Klinische Psychologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Gerjo Kok, emeritus hoogleraar toegepaste psychologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Theo de Kok, hoogleraar Population-based Toxicogenomics, Universiteit Maastricht
Prof dr. Joop de Kraker, hoogleraar Sustainability Assessment, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Stef Kremers, hoogleraar Gezondheidsbevordering, Universiteit Maastricht
Prof. Luc JC van Loon, hoogleraar fysiologie van inspanning en voeding, Universiteit Maastricht.
Prof. dr. Pim Martens, Sustainable Development, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Frits van Merode, hoogleraar Logistiek en Operations Management van Zorg, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Jascha de Nooijer, hoogleraar Interprofessioneel opleiden, Universiteit Maastricht
Prof. dr. R.J. van Oostenbrugge, hoogleraar Neurologie, Maastricht Universitair Medisch Centrum+
Dr. Polina Putrik, onderzoeker biostatistics, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Angelique de Rijk, hoogleraar Arbeid en gezondheid, Universiteit Maastricht
Prof. dr. R.A.C. Ruiter, hoogleraar Gezondheid en Sociale Psychologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Hans Savelberg, hoogleraar Academisch Onderwijs in Beweging, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Onno van Schayck, hoogleraar preventieve geneeskunde, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Trudie Schils, hoogleraar Economics of Education, Universiteit Maastricht
Prof. dr. FJ van Schooten, hoogleraar Genetische Toxicologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Blanche Schroen, hoogleraar Cardiologie, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Ernst-Jan M. Speel, hoogleraar Molecular Oncopathology, Maastricht Universitair Medisch Centrum+
Prof. dr J.F.M. Smits, emeritus hoogleraar Farmacologie, Universiteit Maastricht
Dr. Mark Spigt, universitair hoofddocent Huisartsgeneeskunde, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Coen D.A. Stehouwer, hoogleraar Interne Geneeskunde, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Nanne de Vries, hoogleraar Health Promotion and Education en lid van de RvB van Maastricht Universitair Medisch Centrum+
Prof. dr. Mathieu Weggeman, hoogleraar organisatiekunde, Technische Universiteit Eindhoven
Prof. drs. Harry Welters, emeritus hoogleraar Erasmusuniversiteit Rotterdam, woonachtig te Maastricht
Prof. dr. Geertjan Wesseling, hoogleraar Longziekten, Maastricht UMC+
Prof. dr. Trudy van der Weijden, hoogleraar Implementatie van richtlijnen en samen beslissen, Maastricht University
Prof. dr. Matty Weijenberg, hoogleraar Moleculaire epidemiologie van kanker, Universiteit Maastricht
Prof. dr. Klaas Westerterp, hoogleraar Humane Energetica, Universiteit Maastricht
Contactpersoon:
Maria Jansen
Trichterweg 42
6245ET Eijsden
06 425 423 44
Maria.jansen@maastrichtuniversity.nl
[1] NRC 28 april 2021. Vervuilers omringen grensdorp Eijsden –wie doet er wat aan? Luchtverontreiniging. De lucht boven het Limburgse Eijsden is vies door verkeer en fabrieken over de grens. Het dorp kan er weinig tegen doen. Merel Wiersma
[2] Bosch YPJ, van Schayck OCP. Monitoring van verkeersgerelateerde luchtvervuiling in Eijsden. Tijdschr gezondheidswet (2018) 96:280–282, https://doi.org/10.1007/s12508-018-0185-3
[3] Watson, NF et al. Joint Consensus Statement of the American Academy of Sleep Medicine and Sleep Research Society on the Recommended Amount of Sleep for a Healthy Adult: Methodology and Discussion, 2015 (section 3.0) http://dx.doi.org/10.5665/sleep.4886
[4] Münzel T, Hahad O. How Environmental Noise Harms the Cardiovascular System. The Scientist, June 2021 https://www.the-scientist.com/features/how-environmental-noise-harms-the-cardiovascular-system-68786
[5] RIVM. Biomassa en energieopwekking. 2020 https://signalenleefomgeving.nl/signalen/biomassa-voor-energieopwekking
[6] Milikowski F. Een klein land met verre uithoeken. Ongelijke kansen in veranderend Nederland. NUR 740/755
[7] Jansen, Meisters, 2018 Rapportage Nulmeting en monitoring Sociale Agenda Limburg. https://hsr.mumc.maastrichtuniversity.nl/nulmeting-en-monitoring-sociale-agenda-limburg-2016
[8] Jansen, M, Kuppens, E. Op zoek naar de Limburg-factor – GGD Zuid Limburg. 2015 https://www.ggdzl.nl/fileadmin/files/ggdzl/Documenten/Op-zoek-naar-de-Limburg-factor.pdf
[9] https://www.rivm.nl/ggd-richtlijn-medische-milieukunde-luchtkwaliteit-en-gezondheid/wet-en-regelgeving-luchtkwaliteit/europese-wetgeving-luchtverontreiniging